Το δίλημμα, Χρίστος ή Χρήστος;

Κυριευμένος από έναν σύνθετο συλλογισμό, έναν βασανιστικό προβληματισμό, καλούμαι να τολμήσω και να επιχειρήσω να αποδείξω την ορθή γραφή της μιας ή της άλλης λέξεως.

Επομένως: Χρίστος: Κύριο όνομα. Η γραφή με ιώτα (ι) είναι η δόκιμη γραφή, η δοκιμασμένη, η αναγνωρισμένη και η καθιερωμένη από την κοινή χρήση και από τους μετά Χριστόν κλασ(σ)ικούς συγγραφείς. Προελθούσα βέβαια εκ του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού με αναβιβασμό του τόνου και καθισταμένη έτσι από οξύτονη σε παροξύτονη λέξη.

Χρήστος: Στο Ελληνικό λεξιλόγιο δεν απαντά, δεν υπάρχει λέξη, λεκτικός τύπος, με ήτα (η), ούτε ως προσηγορικό, ούτε ως κύριο όνομα. Είναι, κατά την άποψή μου, μια ανύπαρκτη, αυθαίρετη και αυτοσχέδια μορφή κυρίου ονόματος, όπως «κατά κόρον» σήμερα συνηθίζεται, κατά παράβαση βέβαια των κανόνων της Γραμματικής, της Ηθικής, της Κοινωνικής και της «καθεστηκυίας» εν γένει τάξεως.

Ασφαλώς το εν χρήσει σήμερα ως κύριο όνομα «Χρήστος» προήλθε από το αρσενικό γένος του επιθέτου «ο χρηστός, η χρηστή, το χρηστόν» (= ο καλός, ο έντιμος, ο ηθικός) με αναβιβασμό του τόνου και κατά «ονοματοποίηση», δηλαδή κατά απομίμηση του φυσικού ήχου του προσώπου στο οποίον αναφέρεται, προφανώς του Σωτήρα Χριστού, ή «ποιητικῇ ἀδείᾳ», όπως πολλοί ισχυρίζονται αιτιολογώντας ή ερμηνεύοντας το μόρφωμα αυτό.

Δυστυχώς η «λεξιπενία» περί το γλωσσικό αυτό «μόρφημα», τις μικρές αυτές λεκτικές μονάδες, δηλαδή το δίλημμα «Χρίστος ή Χρήστος», καθιστά την αποδεικτική, ως προς το ορθόν, διαδικασία «τροχοπέδη» και τα επιχειρήματά μου λειψά και «ξίκικα».

Οικτίρω εαυτόν, διότι επί σειράν δεκαετιών δεν κατάφερα να αναδείξω πλήρως την αλήθεια, ότι το όνομα Χρήστος με ήτα (η) είναι ένα αυθαίρετο δημιούργημα που έχει εισβάλει και κατακυριεύσει την κατά τα άλλα «φιλόξενη» γλώσσα μας.

Κινδυνεύω, λοιπόν, να χαρακτηριστώ και εγώ με τη σειρά μου σχισματικός και αιρετικός.

Όμως, εάν την ορθή γραφή μιας λέξης, δια της οποίας υποδηλώνεται ένα πρόσωπο ή πράγμα ή ό,τι άλλο, την στηρίζουν ή την υπαγορεύουν κάποιοι αμετακίνητοι κανόνες της Γλωσσολογίας, αλλά και το «έτυμον» αυτής καθεαυτής της λέξεως, τότε είμαστε υποχρεωμένοι να υπακούουμε σ’ αυτά, να τα τηρούμε και να τα σεβόμαστε.

Δηλαδή, εάν το κύριο όνομα Χρίστος έχει σχέση με τον Ιησούν Χριστόν και έχει σχέση, διότι εορτάζεται ή εορτάζει στις 25 Δεκεμβρίου, δηλαδή τα Χριστούγεννα, τότε πρέπει να γράφεται με ιώτα (ι).Το να εορτάζουμε το Χρίστο μας τα Χριστούγεννα και να γράφουμε το όνομά του με ήτα (η), τούτο, τουλάχιστον, είναι αυθαίρετο, ανερμήνευτο και υποκείμενο σε ανελέητη κριτική…

Ωστόσο, φίλε Χρίστο! Διότι πράγματι είσαι, διότι αληθινά σε προσαγορεύουν, συν τοις άλλοις, έντιμον και ηθικόν άνθρωπον, δηλαδή «χρηστόν», με χρηστά και καλά ήθη, γράφε σε παρακαλώ το όνομά σου με ιώτα (ι) και όχι με ήτα (η), διότι πρέπει να ξέρεις ότι και η εσφαλμένη γραφή είναι ένα δείγμα, είναι μια πράξη λεκτικής «κάκωσης», λεκτικής «παραμόρφωσης».

Μη γράφεις, αγαπητέ Χρίστο, το όνομά σου με ήτα(η) «συμπαθητικῷ ἢ μιμητικῷ τῷ τρόπῳ».

Να ξέρεις επίσης ότι το Χρίστος με ιώτα (ι) ενέχει, περιέχει περισσότερη «ιερότητα» και «αγιωσύνη».

Βλέπε την «αντιγνωμία» στην πραγματική της διάσταση:

π.χ.   α. Χρηστοβασίλης Χρήστος, πεζογράφος και ποιητής.

   Χρηστομάνος Κων/νος, Λογοτέχνης και σκηνοθέτης.

               Χρήστου Γιάννης, Συνθέτης από το Κάιρο.

β. Χριστός Ιησούς, Χριστούγεννα, χριστιανός-ή, Αγία Χριστίνα, Άγιος      Χριστόφορος, Χριστιανία (= παλαιά ονομασία του Όσλο), Χριστιανός – Christian (= όνομα δέκα βασιλέων της Δανίας).

Χριστόπουλος Γεώργιος, εκδότης. Χριστόπουλος Αθανάσιος ποιητής. Χριστιανόπουλος Ντίνος, ποιητής, πεζογράφος, φιλόλογος κ.λ.π.

Αυτά λοιπόν, αφού έτσι έχουν, ζητώ, επικαλούμαι τη βοήθεια για τη λύση του διλήμματος, του γριφοειδούς αυτού λεξήματος, του «γόρδιου δεσμού», όχι τόσο των λεξικογράφων, όσο των «σεπτών», των σεβάσμιων Ιεραρχών της Εκκλησίας μας, της Αγίας και Ιεράς Συνόδου.

Συμπέρασμα: Οι λέξεις δεν φταίνε…