Ιστορική μάχη των Δολιανών 18 Μαΐου 1821

Την φετινή χρονιά ,το 2021, γιορτάζουμε 200 χρόνια από το πιο κομβικό ιστορικό γεγονός της σύγχρονης  Ιστορίας  της Ελλάδος ,την ελληνική επανάσταση.Τιμάμε τους ήρωες και ελευθερωτές τηςπατρίδας μας .Μια από τις σημαντικότερεςμάχεςπου εδραίωσε το ρου της  επανάστασης αλλά και συνέβαλαστην άλωσης της Τριπολιτσάς (23 Σεπτέμβριου 1821),ήταν η μάχη των Δολιανών.

Χρονικό της μάχης

Η μάχη των Δολιανών  διαδραματίστηκε πέντε μέρες μετά από την μάχη του Βαλτετσίου (12-13 Μάιου 1821).Υστέρα από την ήττα των Οθωμανών στο Βαλτέτσι,ο επικεφαλής του Οθωμανικού στρατού Μουσταφάμπεης (ή Κεχαγιάμπεης) αναζητούσε μια νίκη για να αναπτερώσει το ηθικό των Τούρκων και να εκφοβίζει τους Έλληνες επαναστάτες που είχαν αρχίσει να πολιορκούν πιο στενά την Τριπολιτσιά.Επομένως ,στις 17 Μαΐου αποφάσισε να επιτεθεί στο στρατόπεδο των Βέρβερων,γιατί θεωρούσε ότι ήταν το πιο απομονωμένο και ευκολοκατάβλητο.Τοστρατόπεδο των Βέρβερων τότε αριθμούσε περίπου 2500 άντρες με επικεφαλής τους ,Παναγιώτη Γιατράκο,ΑντώνηΜαυρομιχάλη,ΑναγνώστηΚοντάνη και Παναγιώτη Ζαφειρόπουλο.Τοστράτευμα τουΚεχαγιάμπεη με επικεφαλήτον ίδιο ,ξεκινά από την Τριπολιτσά με περίπου6000 άντρες.Στο χωριό Ρίζες,το στράτευμα χωρίστηκεσε τρίαμέρη.Το πρώτο κατευθύνθηκε προς τα Βερβενα,τοδεύτεροκατευθύνθηκε  προς το Δραγούνι,όπου εκεί βρισκόταν το φυλάκιο ,με επικεφαλή τον Γεωργάκη Διγενή.Ωστόσο,παρά την γενναίααντίσταση των αντρών του φυλακίου ,το ίδιοπαραδόθηκε στη δύναμη των  πολυάριθμων Τούρκων.Το  τρίτο κατευθύνθηκε  προς τα Δολιανά ,με σκοπό όλα να καταλήξουν στα Βερβενα.Γιακαλή τύχη των συμπατριωτών μας ,στα μέρη μας αυτή την περίοδο περνούσε ο Νικήτας Σταματελόπουλος (Νικηταράς) που είχε πρόσταγμα από τον θείο του,ΘεόδωροΚολοκοτρώνη να μεταβεί στο Ναύπλιο, για να βοηθήσει στην πολιορκία του. Μαθαίνοντας όμως ,τις κινήσεις των Τούρκων επιστρέφει στα Δολιανά προκειμένου να οχυρωθεί μαζί με τους τοπικούς οπλαρχηγούςενάντια στο εχθρό .Υπολογίζεται ότι οι άντρες του Νικηταρά ήταν περίπου 200 .Επίσης, 100 αγωνιστές από το Καστρί , τον ΆγιοΠέτροαλλά και αλλοί δεκάδες τοπικοί αγωνιστές με επικεφαλής τους Αθανάσιο Μητρομάρα,ΗλίαΚωνσταντόπουλο,Θοδωρή Τερζάκη και Κώστα Καρζή, αποτελούσαν την δύναμη των επαναστατημένων Ελλήνων.Άλλες,ιστορικές πήγες αναφέρουν ότι  οι αγωνιστές δεν ξεπερνούσαν τους 600 .Υπό την καθοδήγηση του Νικηταρά,οι πολεμιστέςοχυρώθηκαν σε 13 πετρόχτιστα σπίτια  κατά μήκος του ρεύματος του Τσάκωνα.ΟΝικηταράς είχε ‘’ ταμπουρωθεί’’ στου Χριστοφίλη το σπίτι (σημερινό μουσείο).Το πρωί της 18 Μαΐου,ο Μουσταφάμπεης κατάφθασε στο Δολιανά και στρατοπέδευσε στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και τοποθέτησε τα κανόνια του προς τους οχυρωμένους.Στηναρχή η μάχη ήταν σφοδρή, με τους συμπατριώτες μας να αντέχουν και εν τέλη να δείχνουν γενναιότητα και αυταπάρνηση και να κατατροπώνουν τους Τούρκουςαναγκάζονταςτους, σε άτακτηφυγή.Τογεγονός αυτόεμπόδισε τα τουρκικάστρατεύματανα φτάσουν στα Βέρβενα και να τα περικυκλώσουν.Από αυτή την ένδοξη μάχη, ο Νικηταράς πήρε το προσωνύμιο‘’Τουρκοφάγος’’,λόγω των πολλών τούρκων που σκότωσε και της ηγετική μορφή που υπέδειξε.

 Τοχωρίο μας δεν ξέχνα αυτή την προσφορά. Τιμάμε και είμαστε ευγνώμων  στους τοπικούς ήρωες  του ’21, οι οποίοι μας πρόσφεραν την εθνική μας ανεξαρτησία.Προς τιμή του Νικηταρά, ακόμα έχει  στηθείπροτομή  ,στα ΆνωΔολιανά .Επίσης ,ητοπική ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού μας  φέρει  το όνομα του. Τέλος , τοχωρίο μας κάθε χρόνο τιμά αυτή την μέρα, με πληθώρα εκδηλώσεων,με αποκορύφωματους ,την αναπαράσταση της μάχης, η  οποία τελευταίαφορά είχε πραγματοποιηθεί το 2003.Δυστυχώς, αν και είχαμε προγραμματίσει αυτό το χρόνο να πραγματοποιήσουμε την  αναπαράσταση της μάχης των ΑνωΔολιανών, λόγω  της επετείου των 200 χρόνιων ,οι συνθήκες εν καιρό πανδημίας δεν μας το επέτρεψαν.

Με εκτίμηση,

Πρόεδρος ΕνωτικήςΣυνεργασίας

Παναγιώτης Γ. Κολοστούμπης