19 Ιουλίου 1780: Η Μάχη της Καστάνιτσας Λακωνίας

Πολιορκία Πύργου της Καστανίτσας:

Ηγετικά πρόσωπα:
-Χασάν Τσεζάερλης, Μαυρογένης, Αλήμπεης
-Κωνσταντής Κολοκοτρώνης, Παναγιώταρος Βενετζιανάκης

Δυνάμεις
-20.000 πεζικό, κανόνια, βομβοβόλα (τουρκοι)
-2.000 κλέφτες Μοραιτες.

Η πολιορκία της Καστανίτσας υπήρξε η μεγαλύτερη μάχη πριν από την έκρηξη της Επανάστασης του 1821 (μαζί με του Σουλιου στις αρχες του 19ου αιώνα.)με σκοπό την εξόντωση του Κωνσταντή Κολοκοτρώνη και του Παναγιώταρου από τους Τούρκους.

Ιστορικό:
31/5/1806.—Κορυφώνεται ο διωγμός των Κλεφτών από τους τούρκους στην Πελοπόννησο μετά το φιρμάνι τού σουλτάνου που συνοδευόταν και από αφοριστικό τού Πατριάρχου.
Ιδιαίτερα διώχθηκε η οικογένεια τού Κωσταντή Κολοκοτρώνη· μάλιστα ο αδελφός του, Γιάννης, σκοτώθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου, όταν ζητώντας καταφύγιο από έναν καλόγερο, καταδώθηκε στους τούρκους...

Διηγείται ο Θ. Κολοκοτρώνης στον Τερτσέτη:
“Εκάθησα κρυμμένος ένα μήνα εις το σπίτι τού Δουράκη. Ήλθε ένας Νικήτας από τού Τουρκολέκα και με ηύρε με μία εικοσιπενταριά και τού είπα :
«Να ευρούμε καΐκι και ν’απεράσομε εις την Ζάκυνθο».

Αυτός ενόμιζε ότι δεν είναι πλέον φόβος διά να υπάγει εις το μεσόγειον τού Μορέως και εγύρισε οπίσω.
Οι τούρκοι τους εσκότωσαν όλους, μόνον ένας επιάσθη ζωντανός
ο οποίος επήγεν εις την Τριπολιτζάν”.
Ο διωγμός αυτός είχε ως αποτέλεσμα ο Θ. Κολοκοτρώνης να καταφύγει στην Ζάκυνθο.

Στο χωριό Καστάνια βρίσκεται ο πύργος τού Καπετάν Κωνσταντή Δουράκη (κτίσμα τού 18ου αι.), στον οποίο φιλοξενήθηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κατά την περίοδο τού διωγμού των Κλεφτών.

Από εδώ επίσης διέφυγε τον Μάρτιο τού 1806 προς την Ελαφόνησο και από εκεί στην Ζάκυνθο, συνοδευόμενος από το Β. Βενετσανάκη και την μητέρα τού Τζανετάκη Γρηγοράκη.

Ιστορικό της πολιορκίας:
Μετά το μακελειό της Αρβανιτιάς ο Γαζή-Χασάν Τσεζάερλης έστρωσε σχέδιο να καταστρέψει τον Κωνσταντή Κολοκοτρώνη. Πήγε στην Κωνσταντινούπολη, και μαζί με τον Μαυρογένη επέστρεψαν τον Ιούνιο του 1780 με 14.000 στρατό και καράβια. Βγήκαν στο Γύθειο και διάταξαν τον Αλήμπεη να τραβήξει από την ξηρά για τον πύργο της Καστάνιτσας,(Καστάνια μπαρδουνοχώρια Λακωνίας) όπου ήταν ο Κολοκοτρώνης και τα παλικάρια του.

Ο Παναγιώταρος ζήτησε την βοήθεια των Μανιατών, αλλά παρενέβη ο Μαυρογέννης και έτσι οι Μανιάτες δεν κινήθηκαν.
- Οι Τούρκοι πολιόρκησαν τον Πύργο και πυρπολήσαν τα κοντινά χωριά Άγιος Νικόλαος και Σελεγούδι. Έστησαν κανόνια και βομβοβόλα και ο πεζικός στρατός των Τούρκων σταμάτησε μια ώρα έξω από τους Πύργους της Καστάνιτσας.

Το τουρκικό στράτευμα έγινε αντιληπτό από τον Παναγιώταρο στην θέση Άβορνα, τοποθεσία κοντα στο Σελεγούδι το οποίο απέχει 5χλμ απο την Καστάνιτσα.
-Ο Αλήμπεης ζήτησε από τον Κολοκοτρώνη και τον Παναγιώταρο να του δώσουν ένα παιδί τους για όμηρο και έτσι να λύσει την πολιορκία. Ο Κολοκοτρώνης και ο Παναγιώταρος αρνήθηκαν, και οι Τούρκοι άρχισαν την πολιορκία. Επί δέκα μέρες τα κανόνια και τα βομβοβόλα, μαζί με 20 χιλιάδες ντουφέκια έριχναν ασταμάτητα. Ωστόσο οι πύργοι βαστούσαν γερά. Οι τύχοι άνοιξαν από τις ακατάπαυστες βολές, αλλά οι υπερασπιστές τους αμύνονταν γεναία και οι Τούρκοι δεν τολμούσαν να κάνουν έφοδο. Από τους Έλληνες όμως δεν έφτανε καμιά βοήθεια...

Μα μέρα με την μέρα οι τοίχοι γέμιζαν ρωγμές. Σε λίγες μέρες δεν θα έμενε τίποτα για να προστατέψει τους γενναίους κλέφτες.
- Ο Κολοκοτρώνης και ο Παναγιώταρος πήραν τη μεγάλη απόφαση να κάνουν έξοδο τη νύχτα της 19ης Ιουλίου 1780. Η έξοδος πραγματοποιήθηκε μόλις βασίλεψε το φεγγάρι. Με τα γυναικόπεδα στη μέση και το γιαταγάνι στο χέρι όρμησαν μέσα στους Τούρκους και σκόρπισαν τον όλεθρο. Ο γέρος πατέρας του Παναγιώταρου έμεινε μέσα στον πύργο να κρατάει τον πόλεμο. Ο Παναγιώταρος που έμεινε πιο πίσω για να ασφαλίζει το πέρασμα των πρώτων έπεσε στα χέρια των Μπαρδουνιωτών και βρήκε φρικτό θάνατο. Τον έσφαξαν και τον έκοψαν κομματάκια. Ο πατέρας του και αυτός έπεσε και θανατώθηκε φρικτά. Του έκοψαν το χέρι και τα δύο του πόδια και τον κρέμασαν στο Γύθειο.

- Ο Κ.Κολοκοτρώνης πληγώθηκε θανάσιμα κατά την ηρωϊκή έξοδο και ετοιμοθάνατος κρύφτηκε στον λόγγο. Αναγκάστηκε από τον πυρετό και τη δίψα να βγει και έπεσε στα χέρια εφτά Μπαρδουνιωτών που τον σκότωσαν φρικτά. Πέταξαν το κεφάλι του σε μια τρύπα και το σώμα του στον γκρεμό ανάμεσα στα χωριά Άρνα και Κοτσατίνα.

(Φωτο Παναγιώταρος Βενετζιανάκης,πυργος Καστανιτσας)

Πηγή: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821