Το Πρόγραμμα LEADER στην Πελοπόννησο: Υψηλές τοπικές επιδόσεις με μία εξαίρεση

Σε πλήρη εξέλιξη ευρίσκεται η υλοποίηση του Προγράμματος LEADER 2014-2020 (με παράταση μέχρι το 2025), σε όλη την Ελλάδα. Το πρόγραμμα έχει ουσιαστικό ρόλο στην τοπική ανάπτυξη καθώς παρέχει χρηματοδοτικά εργαλεία για την ευόδωση επενδυτικών σχεδίων.

Ωστόσο, το πρόγραμμα δεν «τρέχει» με τους ίδιους ρυθμούς σε όλες τις Αναπτυξιακές της Πελοποννήσου, κάτι που προκαλεί εύλογο προβληματισμό.

Στις 11 Μαΐου 2022 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως Απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την οποία εγκρίνονται πρόσθετες πιστώσεις Δημόσιας Δαπάνης ύψους 106.380.000 ευρώ, που αντιστοιχούν σε ποσοστό 35% των πιστώσεων που είχαν αρχικά εγκριθεί στις Ομάδες Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) και έχουν σκοπό να καλύψουν το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον των περιοχών τους. Οι νέες πιστώσεις που εγκρίθηκαν για την Πελοπόννησο είναι 5.675.500 ευρώ στην Αναπτυξιακή ΠΑΡΝΩΝΑ (αύξηση πόρων κατά 64%), 2.959.500 ευρώ στην Αναπτυξιακή ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ(ΑΝ.ΜΕΣ) (αύξηση πόρων κατά 43%) και 535.500 ευρώ στην Αναπτυξιακή Βόρειας Πελοποννήσου (ΑΝ.ΒΟ.ΠΕ) (αύξηση πόρων κατά 6,6%).

Στις δύο πρώτες Αναπτυξιακές είχαν παλαιότερα κατανεμηθεί πρόσθετες πιστώσεις Δημόσιας Δαπάνης 3,5 εκατ. ευρώ από την Περιφέρεια Πελοποννήσου για έργα μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, τα οποία ευρίσκονται σε στάδιο υλοποίησης. Για τις παραπάνω πρόσθετες κατανομές, όπως και για την κατανομή πιστώσεων του νέου Προγράμματος LEADER 2023-2027, για το οποίο το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει ήδη θέσει σε διαβούλευση σχέδιο προκήρυξης για την επιλογή των Αναπτυξιακών Φορέων που θα το υλοποιήσουν, βασικό κριτήριο είναι η μέχρι τώρα επίδοσή τους σε εντάξεις και συμβατοποιήσεις έργων του τρέχοντος Προγράμματος, καθώς και σε ρυθμούς υλοποίησης και πληρωμών τους. Με βάση τα επίσημα στοιχεία του Δικτύου LEADER για τις πληρωμές που πραγματοποίησαν όλες οι Ο.Τ.Δ προς τους δικαιούχους  μέχρι τέλους του 2021, οι οποίες πανελλαδικά ανήλθαν σε 43.912.184 ευρώ, ο ΠΑΡΝΩΝΑΣ πραγματοποίησε πληρωμές ύψους 1.465.620 ευρώ και η ΑΝ.ΜΕΣ 451.858 ευρώ, που στο σύνολό τους κρίνονται πολύ ικανοποιητικές. Αντιθέτως, οι πληρωμές της ΑΝ.ΒΟ.ΠΕ ήταν μόλις 83.449 ευρώ, γεγονός την εντάσσει, πλέον, από πλευράς επιδόσεων, στην τελευταία πεντάδα των πενήντα Αναπτυξιακών LEADER σε όλη την Ελλάδα, ενώ παλαιότερα περιλαμβανόταν σταθερά στις πέντε πρώτες.

Η εξέλιξη αυτή έχει ήδη αρχίσει να δημιουργεί έντονο προβληματισμό και ανησυχία σε πολλούς Αυτοδιοικητικούς και λοιπούς θεσμικούς παράγοντες της Πελοποννήσου, καθώς και στις τοπικές  κοινωνίες, οι οποίες προσβλέπουν σε σχεδιασμό του νέου Προγράμματος LEADER με τρόπο που θα διασφαλίζει την αποτελεσματικότερη διαχείριση και την μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των πόρων που δικαιούται και πρέπει να διεκδικήσει η Πελοπόννησος.