Τα παραλειπόμενα της Β 'Εθνοσυνέλευσης του Άστρους- Μέρος 2ο

Ιστορικών Παραλειπομένων Β’ Εθνοσυνελεύσεως Άστρους.
Οικονομικές ζημίες και άλλα τινά

Στην επιλογή του τόπου της συγκροτήσεως της Β’ Εθνοσυνελεύσεως στο Άστρος έπαιξαν πρωτεύοντα ρόλο οι αδελφοί Ζαφειρόπουλοι και τούτο γιατί αφ’ ενός ήταν φιλικά προσκείμενοι με τους ανθρώπους του Βουλευτικού και αφ’ ετέρου ήλεγχαν την ασφαλή διεξαγωγή των εργασιών. Σε περιοχές περί το Ναύπλιον ήτο αδύνατον να συνέλθει καθ’ όσον ο Κολοκοτρώνης κατείχε το φρούριό του. Διατάσσει στις 7 Απριλίου 1823 από το Άστρος η Εθνική Συνέλευση «τον στρατηγόν Θ. Κολοκοτρώνην επειδή θεωρεί το Ναύπλιον εθνικόν κτήμα να το παραδώσει εις την Εθνικήν Συνέλευσιν άνευ μικράς αναβολής». Αλλ’ ο Γέρος του Μοριά διπλωματικά φερόμενος τούς απαντά από τα Μελιγίτικα 9 Απριλίου 1823 : «Εις τίνα ήθελε το παραδώσω;». Ας συγκροτηθεί πρώτα διοίκησις και υπουργείο, τότε το παραδίδω. [Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ. 3, σελ. 83-84].
Για τη συμμετοχή τους και τις υπηρεσίες τους στη Συνέλευση οι αδελφοί Ζαφειρόπουλοι ζητούν αποζημιώσεις. Στις 29 Νοεμβρίου 1824 ο πρόεδρος του Εκτελεστικού Γ. Κουντουριώτης και άλλοι υπογράφουν εντολή να λάβει ο Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος 4.813 γρόσια. Μ’ αυτά πλήρωσε ο Ζαφειρόπουλος βουλευτάς και φιλοξένησε τον Γεωργάκη Γιατράκο κατά την εν Άστρει Συνέλευση. Από πού θα έβγαιναν τα χρήματα; Από την εκποίηση εθνικών κτημάτων περιοχής Ναυπλίου και τις εθνικές προσόδους Αγίου Πέτρου. [ΓΑΚ, Αρχείο Μινιστέριου της Οικονομίας (περιόδου Αγώνος), Φ. 27, λ. 603]. Άλλη εντολή του Εκτελεστικού προς το Οικονομικό να πληρωθεί ο Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος 5.437 γρόσια «διά μισθούς και σιτηρέσια πενήντα (50) στρατιωτών δουλευσάντων μετ’ αυτού μήνας τρεις υπό την οδηγίαν του στρατηγού Κανέλλου Δελιγιάννη εις την εν Άστρει Εθνικήν Συνέλευσιν» (10 Οκτωβρίου 1825, Ναύπλιο). [ΓΑΚ, Αρχείο Μινιστέριου της Οικονομίας (περιόδου Αγώνος), Φ. 62, λ. 155].
Ένα σοβαρότατο θέμα ανέλαβε να διεκπεραιώσει ο Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος το καλοκαίρι του 1823. Το πλήθος των μελών που συγκρότησαν τη Συνέλευση, οι στρατιωτικοί που βρίσκονταν στα Μελιγίτικα Καλύβια με τις στρατιωτικές μονάδες τους, τα ζώα, άλογα, μουλάρια, άθελά τους αλλά και σκόπιμα, προξένησαν μεγάλες ζημιές. Περιγράφεται ως οικονομική καταστροφή της τοπικής κοινωνίας. Σε σπαρτά με σιτηρά, περιβόλια με τους φράχτες τους και τα μποστανικά τους, έπεσε ακρίδα που λέει ο λαός. Με τι θα τρέφονταν τόσα ζώα; Οι στρατιώτες επίσης λεηλατούσαν στα Αγιαννίτικα Καλύβια. (Η Σταμάτα Νικόλαινα γράφει στη Διοίκηση: Επί της εν Αστρει Εθνικής Συνελεύσεως στρατιώται τινες του στρατηγήσαντος Οδυσσέως εγύμνωσαν τον μακαρίτην άνδρα μου Νικόλαον Στρατήγην εν τω αμπελώνι του τόπου εκείνου, και αφήρεσαν μετρητά μεν γρόσια πεντακόσια όπλα δε τριακοσίων...) [Αρχείο Εκτελεστικού, Φ. 56, λ. 129]. Στο οξύτατο αυτό θέμα ο Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος παρακαλεί την υπερτάτην Διοίκησιν «ίνα λάβη οίκτον δι’ αυτούς τους ζημιωθέντας, οίτινες ευρίσκονται εις ελεεινήν κατάστασιν και ίνα αποδώση τας ζημίας των» (9 Ιουνίου 1823, Τρίπολη). Είχε προηγηθεί (15 Απριλίου 1823) με απόφαση του Κωλέττη συγκρότηση επιτροπής εκτιμήσεως και καταγραφής των ζημιών. [ΓΑΚ, Αρχείο Μινιστέριου της Οικονομίας (περιόδου Αγώνος), Φ. 8, λ. 256 και 258]. 
 Η ζημιά καταγράφηκε και συζητήθηκε στην Εθνοσυνέλευση (18 Απριλίου 1823) και αποφασίστηκε: «Ανεγνώσθη αναφορά των κατοίκων του Αστρους και ενεκρίθη να παραστήσωσι τα έξοδα και ζημίας των, διά ν’ αποζημιωθώσι, διπλάσια λαμβάνοντες· τούτο, υπ’ αριθ. (πρακτικού) ΜΖ΄». [Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας τόμ. 3ος σελ. 65]. Συνετάχθησαν δύο καταστάσεις. Η πρώτη υπογράφεται από τον Κωνσταντίνο Ζαφειρόπουλο και επιγράφεται «Λογαριασμός των εις Αγιαννήτικα Καλύβια ακολουθησάντων εξόδων και Ζημιών των Κατοίκων». Καταγράφονται ποσότητες των ειδών «Κριθάρι, Σμιγάδι, Σιτάρι, Κουκκία, Κρομύδια, Σκόρδα, Ζημία εις γρόσια κατά τον λογαριασμόν των εκτιμητών». Συνολική αξία ζημιών 22.575 γρόσια (τα οποία επεράσθησαν εις την προπληρωμήν του Αγίου Πέτρου, γράφει στην υποσημείωση). Προτείνεται δηλαδή να αποζημιωθούν από έσοδα της επαρχίας Αγίου Πέτρου. Ο Πετρόμπεης, ο Κολοκοτρώνης κ.ά. του Εκτελεστικού γράφουν στο Υπουργείο Οικονομίας, αφού έλαβαν γνώση των λογαριασμών, «αν η εκτίμησις έγεινεν εν συνειδότι και φόβω Θεού, να αναδεχθή τας ζημίας ... προσδιορίζον την τιμήν των εδωδίμων να κάμη την πληρωμήν τούτου του χρέους εκ των δημοσίων προσόδων της επαρχίας Αγίου Πέτρου το ήμισυ, και εις εθνικάς ομολογίας το άλλο ήμισυ». Η δεύτερη τετρασέλιδη κατάσταση είναι ονομαστική και υπογράφεται από τα μέλη της Επιτροπής. Αναγράφονται ονοματεπώνυμα ζημιωθέντων κατοίκων εις σμιγάδι, κριθάρι, ζημίες των καλυβίων εις περιβόλια και φράκτες τους. Διαπιστώνονται στον κατάλογο επώνυμα κατοίκων τα οποία ακούγονται έως τις μέρες μας. Η σημασία του είναι μεγίστη αφού φανερώνει το εν πολλοίς αδιάσπαστο γενεαλογικό δένδρο σημερινών οικογενειών με καταγωγή τον Αγιάννη.  
 
Να αντιγράψουμε μερικά για του λόγου το ασφαλές: Κεφαλογιαννού, Παπαμήτρος, Σακελάρενα, Μυλωνάς, Μακρής, Σακαλής, Κομνηνός, Αραχωβίτης, Γιαννίκος, Μίχος κ.ά. [ΓΑΚ, Αρχείο Μινιστέριου της Οικονομίας (περιόδου Αγώνος), Φ. 8, λ. 259 και 260-263].
 
ι.Γ.Π.