Τέλη Ιουνίου 1944: Η εκτέλεση 48 αμάχων από τους Γερμανούς στον Άγιο Πέτρο

Τις τελευταίες μέρες του Ιουνίου του 1944, ο Άγιος Πέτρος Κυνουρίας έγινε τόπος εκτέλεσης και θανάτου. Οι Γερμανοί, κατά την υποχώρησή τους, εκτέλεσαν 48 αμάχους, ανάμεσά τους τέσσερις κοπέλες.
Εκατόν εξήντα τέσσερα παιδιά έμειναν ορφανά, και το χωριό έγινε τόπος μαρτυρίου.

Η κυρία Ελένη Μάνου, φιλόλογος και συγγραφέας βιβλίων στην Τσακώνικη διάλεκτο, με αφορμή τη διήγηση του Παναγιώτη Σαβούρδου, από τον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας, γεννημένο στις 21/08/1936, αυτόπτη μάρτυρα της εκτέλεσης των γονέων του και άλλων συγχωριανών του, γράφει:

Τετάρτη 28, Πέμπτη 29, Παρασκευή 30 Ιουνίου 1944, Αγιοπετρίτικα Καλύβια, Άγιος Πέτρος Κυνουρίας, οι Γερμανοί αποχωρούν, ακμή του θέρους, ήλιος, σκόνη, ίδρως, κάματος, νιάτα…

Νιάτα που ξύπνησαν αχάραγα, κίνησαν με το δρεπάνι στα χέρια να βγάλουν τον έργο, να σοδειάσουν τον καρπό, νιάτα που ακολούθησαν την τροχιά του ήλιου, ζήλεψαν το φως και ονειρεύτηκαν λίγο ουρανό…

Νιάτα που ντύθηκαν τη βαριά στολή του πολέμου, φύλαξαν σκοπιά, ξαγρύπνησαν, νύσταξαν, ονειρεύτηκαν ειρήνη,
στα ξανθά τους μαλλιά παιχνίδισαν οι πρώτες ηλιαχτίδες, παιχνίδισαν οι σκιές,
κι ύστερα όλα σκιές,
σκιές, σκόνη και θάνατος
γιατί έτσι δόθηκε η Εντολή.

Μάτια θολά, χείλη παγωμένα, κορμιά σωριασμένα, χώμα πάνω στο χώμα,
αίμα πάνω στο λυγισμένο στάχυ,
αίμα και γάλα στο στήθος της μάνας,
γιατί έτσι δόθηκε η Εντολή.

Μάτια τρομαγμένα, ψυχές πετρωμένες,
κορμάκια ζαρωμένα, τρόμος, σιωπή,
σκοτάδι, εφιαλτικά όνειρα,
γιατί έτσι δόθηκε η Εντολή.